«Кері қайтпайтындар, алдыға қарайтын емес»
«Ұлы даланың жеті қыры
ТЕД алаңының тақырыбы:
«Көшпенділердің әлемдік өркениеттің дамуына қосқан үлесі».
Оқушыларды олардың басты міндеті - қорытынды аттестаттау мен ҰБТ-ға дайындалудан алаңдатпау үшін тарих және ағылшын тілі мұғалімі Л. А. Кистанованың ұсынысы бойынша "Ұлы даланың жеті қыры" мақаласының 7 бөлімі бойынша өтті, бірақ тек қана командалардың қатысушылары қарсыластарына ағылшын тілінде сұрақтар қойды. Қазақстан тарихы бойынша салт-дәстүр, ежелгі металлургия, аң стилі, Алтын адам және түркі әлемі, Ұлы Жібек жолы, сондай-ақ алма мен қызғалдақтар отаны туралы 70 сұрақ ҰБТ-ға дайындық жинақтардан алынды. Сұрақтар ағылшын тілінде дайындалғандықтан, олар жақсы есте қалды.
TED - алаңның қатысушылары бір қырынан екінші қырға көшу арасында көшпенділер әлемдік өркениеттің дамуына мынадай бағыттар бойынша өзінің зор үлесін қосқаны туралы өздерінің 4 минуттық дәлелдерін ұсынды: экономикалық және экологиялық - мобильді көшпелі мал шаруашылығы; лингвистикалық - өзінің алыс қашықтықтарға ұтқыр жылжуына байланысты көшпенділер түрлі халықтардың адамдарымен сөйлесе алды , олардың мәдениеті мен тілін алды; мәдени аспект – көшпенділердің өнертабыстары - өнімдер, киім – кешектер, әшекейлер және тіпті көшпелілердің шаштарын Қытайда еліктеді. Жібек жолын қолдаудың арқасында көшпелілер білім таратылып, қалалар мен сауда дамыды. TED-алаңқайларға қатысушылар көшпелілердің діни аспектілері, олардың әскери өнерінің жоғары деңгейінің себептері және көшпенділердің әлем картасында пайда болуындағы рөлі туралы айтып берді.
А. Гусак, С. Топорбаев, А. Носова,А. Рахимова, Ж. Абилованың баяндамалары көшпенділер мұрасының проблемалары жөніндегі Қазақ ғылыми-зерттеу институтының ғалым және бірінші директорын Н. Э. Масановты естеріне алды.
Содан кейін Бейсенбаева Камила "Хабар -24"бағдарламасындағы біздің мектептің түлегі - Жас ғалым Қожахметов Самат Серікұлы туралы үзіндісін ұсынды. Ол өзінің әріптестерімен бірге көшпенділер - бие сүтінің негізінде адам микрофлорасын түзетуге арналған бірегей препарат жасап , оны Жапония, Қытай, Германия және АҚШ ғалымдарымен сынаған.
Тарихи раундтардың қатысушылары бір-біріне достық қайырымдылықпен алғыс білдірді.